We verzorgen in principe 2 programma’s en afhankelijk van de leersnelheid c.q. opnamesnelheid van het team worden hier 2 of 3 bijeenkomsten van 2 uur aan besteed.
Oplossingsgericht communiceren
Het eerste programma gaat over oplossingsgericht communiceren (O.I.M. = Oplossingsgerichte Interactie Methode). In dit programma wordt behandeld dat in de normale omgang tussen teamleden het aan te bevelen is om meer op basis van wensen van jezelf of anderen te communiceren. Dit betekent dat je niet alles hoeft te weten over de aanleiding, de historie, het probleem achter het probleem; kortom: je vraagt door op wat men wil zeggen, beoordeelt dit niet en vraagt op tijd naar wat iemand graag zou willen en denkt vervolgens mee over hoe dat eventueel te bereiken is. Je leert hiervan dat het soms wijs is je eigen oordeel uit te stellen en de ander uitermate serieus te nemen.
Essentie van de methode (OIM) is:
- Oplossingsgerichte vragen stellen
- Minder ongevraagd oordelen en adviseren
- Meegaan in rituelen
- Meer serieus ingaan op wat de ander letterlijk zegt in plaats van op de loop te gaan vanuit de eigen interpretaties die opmerkingen van andere oproepen
En… vraag meer naar de wens dan naar de probleemdefiniëring.
We bespreken de principes van de zelfsturende organisatie, t.w.:
- Gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de dienst, de samenwerking en de organisatie van het werk
- Periodieke teamtaakverdeling om de medeverantwoordelijkheid voor het goed functioneren van het team bij iedereen te leggen
- Samen besluiten nemen volgens het consensusprincipe, bedoeld om de inleveringsbereidheid, de creativiteit en de saamhorigheid te bevorderen
- Vooral zaken ter hand nemen die de cliënt en het team ten goede komen
- Werken naar minimale regelgeving, te veel regels werken verstarrend
- Rekening houden met elkaars functiebevoegdheden en gebruik maken van elkaars functionele en persoonlijke kwaliteiten
- Respectvol en gelijkwaardig met elkaar omgaan
- Werken aan een goede verhouding tussen declarabele tijd en niet-declarabele tijd om het team winstgevend te laten werken
- Werken aan een redelijke flexibiliteit en het voorkomen dat teamleden zich overbelasten
Veel van de genoemde items zijn uitgewerkt in het boek “Zelfsturende teams in de praktijk”.
De voorgenoemde punten zijn ook de kaders waarbinnen gewerkt zou moeten worden wil een team redelijk zelfstandig kunnen werken.
Tijdens dit eerste programma worden bij zorgorganisaties ook de principes van de zorgverlening onder de aandacht gebracht.
- De cliënt serieus nemen
- Werken aan de zelfredzaamheid
- Inschakeling van het sociale netwerk
- Zo min mogelijk verschillende zorgverleners bij eenvoudige zorgvragen
Oplossingsgericht vergaderen
In het 2e programma wordt het thema Oplossingsgericht vergaderen behandeld en de wijze waarop Intervisie vorm wordt gegeven. Ook komen veel vragen tijdens de programma’s aan de orde over elkaar aanspreken op kwaliteit. En zoals gezegd, komen we niet rond dan is een derde bijeenkomst wenselijk.
We geven toelichting op het Voorzittersschema, een schema dat men kan gebruiken om de vergadering soepel te laten verlopen met zo min mogelijk inbreng van de voorzitter. Deze stelt vooral vragen naar suggesties voor oplossingen, aanleidingen, redenen, argumenten. Er worden voor een individueel probleem oplossingen bedacht en deze worden één voor één in stemming gebracht. Oplossingen waar consensus over is, zijn aangenomen en worden uitgevoerd. Overleg vraagt niet alleen om oplossingen maar vooral om te weten waarom teamleden over thema’s verschillend denken. Dit is ook winst omdat je dan toch bewust rekening met elkaar kunt houden. En overeenstemming over alles is een onmogelijkheid in een team.
Er worden o.a. tips gegeven over wat te doen als:
- Teamleden zichzelf bij voortduring herhalen
- Teamleden niet naar andere luisteren
- Teamleden hun zin door willen drijven
- Teamleden niet aanwezig kunnen willen zijn en toch mee willen blijven doen in de besluitvorming
Intervisie
Bij Intervisie gaat het erom dat je van elkaar kunt leren en niet dat je elkaar probeert te overtuigen van jouw gelijk. Je (een teamlid) hebt een vraag die je voorlegt aan het team. Het team krijg de mogelijkheid door te vragen naar context en de inhoud van het probleem. Dit gebeurt door oprecht vanuit belangstelling door te vragen en niet vanuit het eigen oordeel. Daarna worden er zoveel mogelijk oplossingen bedacht en aangereikt. De intervisievrager geeft aan wat mogelijk bruikbaar is. En worden dus geen discussies gevoerd over wat het beste is. Niet iedereen kan het op dezelfde manier oplossen. Hiervoor is een intervisiekaartje beschikbaar dat als leidraad kan dienen.